STANBIC NA GIZ WAZINDUA MPANGO WA TAIFA WA MAMA LISHE KUWAWEZESHA WANAWAKE, VIJANA

Meneja Miradi kutoka GIZ, Lisa Zschunke (kushoto) na Kaimu Mkuu wa Biashara Benki ya Stanbic, Stephen Mpuya wakisaini makubaliano ya ushirikiano wa programu ya Rise Mama Lishe itakayowezesha wajasiriamali Mamalishe na vijana elfu mbili nchini kwenye hafla iliyofanyika jijini Dar es salaam. Wanaoshuhudia nyuma ni Kai Mollel, Mkuu wa Stanbic Biashara Incubator, pamoja na Awadhi Milasi, Meneja Miradi wa GIZ.

Dar es Salaam, Tanzania – Jumatatu, 24 Novemba 2025: Benki ya Stanbic Tanzania kwa kushirikiana na GIZ wamezindua mpango wa kitaifa wenye lengo la kuimarisha biashara za wanawake na vijana takribani 2,000 wanaouza vyakula katika mikoa mitano. Uzinduzi huo umefanyika katika Kituo cha Stanbic Biashara Incubator jijini Dar es Salaam, ambapo washiriki 96 kutoka Coco Beach wamehitimu mafunzo ya majaribio yaliyotathmini mbinu mpya ya utoaji wa mafunzo.

Wahitimu hao, wanaojulikana kama Mama Lishe na Baba Lishe, walikamilisha mafunzo ya siku nne yaliyotolewa na wakufunzi wa SIDO kwa kushirikiana na Stanbic. Masomo yalihusisha ujasiriamali, upangaji biashara, biashara mtandaoni, upangaji bei, usimamizi wa fedha na mali, huduma kwa wateja, usafi wa chakula na maendeleo binafsi. Washiriki walisema mafunzo yalikuwa ya vitendo, yenye umuhimu mkubwa na rahisi kuyatumia katika shughuli zao za kila siku, huku wengi wakitaka kuendelezewa ushauri wa mara kwa mara kwa ajili ya utekelezaji endelevu.

Katika uzinduzi huo, Stanbic Bank imetoa majiko 100 yenye ufanisi wa nishati kwa wahitimu. Majiko haya hupunguza moshi, gharama za mafuta na kusaidia mpito kutoka matumizi ya mkaa na kuni, hivyo kuchochea matumizi ya nishati safi na kuendana na malengo ya taifa ya upishi safi ifikapo mwaka 2032.

Kuhusu Mpango Mpya: RISE Mama Lishe

Mpango huo utatekelezwa katika mikoa ya Arusha, Dar es Salaam, Dodoma, Kilimanjaro na Tanga kuanzia Septemba 2025 hadi Desemba 2026. Utaunganisha:

• Mafunzo ya biashara na fedha
• Maonyesho ya matumizi ya nishati safi
• Kliniki za kisheria
• Upatikanaji wa bidhaa za kifedha zilizobuniwa kwa mahitaji ya Mama Lishe
• Mafunzo ya viongozi 200 wa jamii watakaotoa ushauri kwenye masoko

Kwa kipindi cha miaka miwili, Stanbic Bank imekuwa ikiunga mkono programu za Mama Lishe katika mikoa mbalimbali, ikiwawezesha zaidi ya wanawake 800 kupitia mafunzo ya elimu ya fedha, huduma kwa wateja, mbinu za upishi safi na usimamizi wa biashara. Maoni kutoka kwa washiriki wengi yameonyesha hitaji la mafunzo endelevu na upanuzi wa programu katika wilaya zaidi.

Kauli za Viongozi

Stephen Mpuya, Kaimu Mkuu wa Kitengo cha Biashara za Kati – Stanbic Bank Tanzania, alisema mpango huu unaakisi dhamira ya benki katika kujenga ukuaji jumuishi.

“Wanawake na vijana wanapoimarisha biashara zao, kaya zinapata kipato bora, mipango thabiti na mazingira salama ya kupikia. Kipengele cha upishi safi kinaunga mkono malengo ya taifa ya tabianchi na kujenga jamii zenye ustahimilivu. Hii ni sehemu ya urithi wetu wa miaka 30 nchini Tanzania,” alisema.

Awadh Milasi, Meneja Mradi – GIZ, alisema ushirikiano wao unalenga kukuza ujumuishaji wa kiuchumi na maendeleo endelevu.

“Mpango wa RISE Mama Lishe unawapa washiriki ujuzi wa biashara, fedha na masuala ya kisheria, huku ukiwahamasisha kuhamia kwenye majiko safi. Mabadiliko haya yanaboresha afya na kulinda mazingira, yakichangia lengo la upishi safi kwa 2032,” alisema.

CPA George Kasinga, Mkurugenzi wa Mafunzo na Utawala wa Mikoa – SIDO, alisisitiza kuwa mafunzo yao yamejikita katika changamoto halisi za wafanyabiashara wadogo na kutoa msingi wa uendelevu wa muda mrefu.

Ushuhuda Kutoka kwa Washiriki

Washiriki wa Coco Beach walipongeza mpango huo kwa kubadili mtazamo wao wa biashara. Wengi waliripoti maboresho katika:

• Utunzaji wa kumbukumbu
• Usafi wa chakula
• Huduma kwa wateja
• Upangaji bei na usanifu wa biashara

Tatu Ally, mfanyabiashara wa vinywaji na maji ya nazi, alisema:

“Nimejifunza upangaji bei, utunzaji wa kumbukumbu na kuhudumia wateja kwa kujiamini. Mauzo yameongezeka na sasa naweka akiba kwa ajili ya kupanua biashara.”

Ayoub Mabrouck, muuzaji wa ubuyu, alisema:

“Mafunzo yamenipa muundo wa kuendesha biashara. Nimeongeza ubora wa bidhaa, usimamizi wa gharama na uuzaji kupitia mitandao ya kijamii. Mauzo yameongezeka na ninapanua uzalishaji.”

Utekelezaji na Malengo ya 2026

Utekelezaji utaanza Dar es Salaam kupitia vipindi saba vya mafunzo katika Stanbic Biashara Incubator, kabla ya kuendelea Kilimanjaro, Arusha, Tanga na Dodoma kwa mfumo wa madarasa ya jioni ili kuruhusu Mama Lishe kuendelea na shughuli zao za kila siku.

Ifikapo mwisho wa 2026, Stanbic Bank na GIZ wanatarajia:

• Kuwafikia washiriki 2,000
• Kugawa majiko 2,000 yenye ufanisi wa nishati
• Kukuza mabingwa wa jamii 200
• Kujenga biashara imara, kaya zenye afya na uchumi jumuishi nchini